رخشنده اعتصامی مشهور به پروین اعتصامی، شاعری ایرانی بود. او به دلیل استفاده از سبک شعری مناظره معروف شد. موضوع و معنی اشعار او، توصیف‌کنندهٔ دلبستگی عمیق وی به پدرش، استعداد و شوق بسیار او به کسب دانش، روحیهٔ ظلم‌ستیزی و مخالفت با ستم و ستمگران، حمایت از حقوق زنان و ابراز همدردی با محرومان و ستم دیدگان است. همچنین از او بعنوان «معروف ترین شاعر زن ایرانی» یاد می‌شود.
دوران کودکی پروین اعتصامی تا ازدواج
بانو اعتصامی از کودکی زبان های فارسی، انگلیسی و عربی را از پدرش آموخت. از همان کودکی زیر نظر پدرش و استادانی چون علی‌اکبر دهخدا و محمدتقی بهار شعر سرایی را آغاز کرد. پدر او یوسف اعتصامی، از شاعران و مترجمان دوران خود بود که در شکل‌گیری زندگی هنری پروین و کشف توانایی‌هایش نقش مهمی داشت. اعتصامی در سن 28 سالگی ازدواج کرد، اما به‌دلیل اختلاف فکری با همسرش، پس از چندی از او جدا شد. او بعد از جدایی، برای مدتی در کتابخانه دانشسرای عالی تهران مشغول به کتابداری شد.
آثار چاپ شده او
تنها اثر چاپ و منتشرشده از پروین، دیوان اشعار اوست، که دارای 606 شعر شامل اشعاری در قالب مثنوی، قطعه و قصیده است. شعرهای اعتصامی پیش از چاپ به صورت مجموعه و کتاب، در مجلهٔ بهار و منتخبات آثار از ضیاء هشترودی و حکم از دهخدا، چاپ می‌شدند. موفق بودن اولین چاپ دیوان اشعار او، باعث پیدایش زمینه برای چاپ‌های بعدی شعرهای وی شد. پروین پیش از چاپ دومین نوبت از دیوان اشعارش، بر اثر بیماری حصبه در سن 35 سالگی در تهران درگذشت. او در شهر قم، حرم حضرت معصومه، در آرامگاه خانوادگی‌اش، به خاک سپرده شد. زادروز او «روز بزرگداشت پروین اعتصامی نام‌گذاری» شده است.
درباره نوع و سبک شعری پروین اعتصامی
اعتصامی از پیروان «جریان تلفیقی» است. بیشتر اشعار او از حوادث و اتفاقات شخصی و اجتماعی خالی‌اند. در میان اشعار او، شعری وجود ندارد که از طریق آن بتوان دقیقاً شخص شاعر را شناخت. شعر پروین اعتصامی از دیدگاه طرز بیان مفاهیم و معانی، اکثر اوقات به صورت «مناظره» و «سؤال و جواب» است. در دیوان او بیش از هفتاد نمونه مناظره آمده که وی را از این لحاظ در میان شاعران فارسی مشهور ساخته است. این مناظره‌ها نه‌تنها بین انسان‌ها و جانوران و گیاهان، بلکه میان انواع اشیا -از قبیل سوزن و نخ- نیز اتفاق می‌افتاد. اعتصامی در بازگو کردن مقاصد خود از هنرهای «شخصیت‌بخشی»، «تخیل» و «تمثیل»، با کلامی رسا استفاده بسیار می‌کرد.
مهناز بهمن می‌گوید: اولین شعرهای پروین اعتصامی در هفت‌سالگی بود. برخی از زیباترین شعرهایش مربوط به دوران نوجوانی 11 تا 14 سالگی او هستند. از کودکی پدرش در زمینهٔ وزن و شیوه‌های یادگیری به او کمک می‌کرد. گاهی شعری از شاعران قدیمی ایران مانند سعدی و حافظ را به او می‌داد تا بر اساس آن شعر دیگری بسراید، وزن آن را تغییر دهد یا قافیه‌ای جدید برایش پیدا کند. همین تمرین‌ها و تلاش‌ها زمینه‌ای شد که با ترتیب قرارگیری کلمات و استفاده از آن آشنا شود و در سرودن شعر تجربه خوبی کسب کند. همچنین پدرش گاهی قطعه‌هایی زیبا و لطیف از کتاب‌های خارجی (انگلیسی، فرانسوی، ترکی و عربی) جمع می‌کرد و پس از ترجمه آن‌ها به فارسی، پروین را تشویق می‌کرد تا آن را به حالت شعر درآورد. برای نمونه، یوسف اعتصامی شعر «قطرات سه‌گانه» از تریللو را ترجمه و در مجله بهار چاپ کرد. پروین با الهام از این شعر، شعرهای «گوهر و اشک» و «دو قطره خون» را سرود. از معروف‌ترین اشعاری که او در این سنین سروده‌است می‌توان به شعرهای:
- گوهر و سنگ
- ای مرغک
- اشک یتیم
- کودک آرزومند
- صاعقه ما ستم اغنیاست
- سعی و عمل و اندوه فقر
اشاره کرد.
به گفته بهمن، شعرهایی که پروین در سنین کودکی می‌سرود بیشتر دارای محتوایی کودکانه، ساده و تخیلی بودند. یکی از شعرهای او در ۸سالگی، مناظره‌ای بین «نخود و لوبیا» است.
پروین شعرهایش را در حضور شاعر ها و دانشمندانی مانند علی اکبر دهخدا، ملک‌الشعرای بهار، عباس اقبال آشتیانی، سعید نفیسی و نصرالله تقوی که از دوستان یوسف اعتصامی بودند و گاهی به خانهٔ او می‌آمدند، می‌خواند و مورد تشویق آن‌ها قرار می‌گرفت. پروین اعتصامی در هجده‌سالگی دانش‌آموخته شد. او در تمام دوران مدرسه‌اش دانش‌آموزی ممتاز بود البته پیش از ورود به مدرسهٔ فارسی، انگلیسی و عربی را نزد پدر آموخت. او حتی می‌توانست داستان‌های متعددی را به انگلیسی بخواند. او به دانستن علاقه داشت و سعی می‌کرد در حد توان خود از همه‌چیز آگاهی پیدا کند؛ به همین دلیل در مدرسهٔ قبلی‌اش ادبیات فارسی و انگلیسی تدریس می‌کرد. شولر، رئیس مدرسه آمریکایی، پروین را در یادگیری دروس بسیار مشتاق توصیف می‌کند. او همچنین می‌گوید که پروین در طول زمان تحصیلاتش، با دختری آمریکایی به نام «هلن کالینز» مکاتبه داشته؛ و این مکاتبه را تا آخر عمر ادامه داده‌است.
سنگ قبر پروین اعتصامی
پروین اعتصامی در زمان حیات شعری برای سنگ مزار خود سرود. او وصیت کرده که این شعر را روی سنگ قبر حکاکی کنند. در ادامه آن را برای شما قرار می‌دهم. سنگ قبر او در حرم حضرت معصومه در قم است. جنس سنگ قبر مرمر سبز است و بر روی آن نوشته به صورت برجسته کار شده است.
شعر پروین بر روی سنگ قبر:
اینکه خاک سیهش بالین است* *اختر چرخ ادب پروین است
گر چه جز تلخی ز ایام ندید******هر چه خواهی سخنش شیرین است
صاحب آنهمه گفتار امروز********سائل فاتحه و یاسین است
دوستان به که ز وی یاد کنند*****دل بی دوست دلی غمگین است
خاک در دیده بسی جان فرساست*سنگ بر سینه بسی سنگین است
بیند این بستر و عبرت گیرد*******هر که را چشم حقیقت بین است
هر که باشی و ز هر جا برسی****آخرین منزل هستی این است
آدمی هر چه توانگر باشد********چون بدین نقطه رسید مسکین است
اندر آنجا که قضا حمله کند*******چاره تسلیم و ادب تمکین است
زادن و کشتن و پنهان کردن*******دهر را رسم و ره دیرین است
خرم آنکس که در این محنت گاه****خاطری را سبب تسکین است
قیمت سنگ قبر و خرید سنگ مزار
در مجموعه سنگ بهشت سنگ قبر های با کیفیت در انواع مختلف را با بهترین قیمت می‌توانید خریداری کنید. طراحی و ساخت طرح مورد نظر شما در کمترین زمان و با بهترین کیفیت همراه با ارسال رایگان سنگ مزار به سراسر کشور.