سنگ قبر گرانیت چیست؟ نوع تشکیل + انواع آن

سنگ گرانیت چه نوع سنگی است؟

سنگ قبر گرانیت (نام گرانیت ریشه در لاتین دارد به معنای دانه=granum) سنگی آذرین درونی با دانه های درشت کریستال کوارتز است. به این معنا که سنگی است که از سرد شدن گدازه در سطح زمین یا نزدیک آن به وجود می‌آید. زمین از لایه های سنگ و ماگما تشکیل شده است. لایه سطحی زمین با عنوان پوسته شناخته می شود. در زیر پوسته (لیتوسفر) گوشته‌ای قرار دارد که از سنگ مذابی به نام ماگما سیال ساخته شده است. سنگ آذرین زمانی تشکیل می‌شود که ماگما به سطح زمین برسد. حال انواع سنگ آذرین درونی و بیرونی وجود دارند. همچنین گرانیت ها نوعی سنگ هستند. به این معنا که یک کانی نیست بلکه ترکیبی از چندین کانی است. اگر از نزدیک به بافت سنگ های گرانیت نگاه کنیم، متوجه وجود حداقل 2 تا 4 رنگ سفید، صورتی، خاکستری و سیاه خواهید شد.

سنگ های آذرین بیرونی

زمانی که ماگما به سرعت در سطح زمین سرد شود آذرین بیرونی تشکیل می شود. در سنگ های آذرین بیرونی از آنجا که ماگما به سرعت سرد می‌شود زمانی برای تشکیل مواد معدنی باقی نمی‌ماند و سنگ حاصل از آن، سنگی همگن با دانه های مواد معدنی است که قابل مشاهده نیست. اندازه های دانه های مواد معدنی به سرعت سرد شدن ماگما و در نتیجه مدت زمان تشکیل مواد معدنی بستگی دارد.

سنگ آذرین درونی (سنگ مزار گرانیت)

در سنگ های آذرین درونی مانند گرانیت، بلورهای مواد معدنی قابل مشاهده هستند. زمانی که ماگما کامل به سطح زمین نرسد و به آرامی سرد شده و در زیر سطح زمین به دام می افتد، سنگ آذرین درونی (نفوذی) تشکیل می‌شود. گرانیت، یک سنگ آذرین درونی است که دانه های کریستال کوچک و بزرگ قابل مشاهده در آن وجود دارد. به علت طولانی بودن فرآیند سرد شدن به وجود می‌آیند. نمونه ای دیگر از سنگ های آذرین نفوذی، سنگ دیوریت نام دارد. این سنگ شباهت زیادی به گرانیت دارد به گونه ای که با عنوان گرانیت سیاه در صنعت برای افرادی که تفاوت بین گرانیت و دیوریت را نمی‌دانند به بازار عرضه می‌شود. ظاهر سیاه و سفید و دانه های درشت قابل مشاهده دارد اما ساختار آن متفاوت با گرانیت است.

محل تشکیل سنگ قبر گرانیت

سنگ قبر های گرانیت یکی از رایج ترین سنگ های آذرین در سطح زمین و به طور کلی فراوان ترین سنگ در پوسته زمین است. اما همه جا وجود ندارد.
بزرگترین توده های گرانیت که در سطح زمین یافت می‌شوند، در رشته کوه ها استخراج شده اند. سنگ‌های زیرزمینی به سمت سطح رانده شده اند و در این صورت صفحات گرانیت بالا آمده و با فرسایش و باد و عوامل طبیعی در معرض هوا و سردشدن قرار می‌گیرد. به این ترتیب این سنگ از معادن ایران، استرالیا، برزیل، هند و…استخراج می‌شود. این سنگ در هر منطقه دارای ویژگی ها و ظاهر متنوعی است. هر کدام ویژگی های ظاهری و ساختاری را مواد معدنی به خود می‌گیرد که در منطقه استخراج آن، بیشتر وجود داشته باشد. به عنوان مثال گرانیت ایران عمدتا دارای تم سفید و مشکی دانه دار است.

ساختار تشکیل دهندۀ سنگ مزار های گرانیتی

ساختار تشکیل دهنده سنگ‌های طبیعی تاثیر بسیار زیادی در خصوصیات ظاهری و فیزیکی سنگ دارد. لذا پیش از بیان نکات دیگر بهتر است با ساختار این سنگ آشنا شوید.
شکل ظاهری و رنگ سنگ گرانیت اطلاعات بسیار زیادی را می تواند از ساختار سنگ بیان کند. میزان و مواد معدنی موجود در ساختار آن ظاهر سنگ را تا حد زیادی تغییر می دهد.
ماگمایی که سنگ گرانیت از آن تشکیل می شود دارای کانی ها کوارتز، فلدسپات و میکا، آمفیبول و برخی مواد معدنی دیگر است. ترکیب معدنی گرانیت به این صورت است که 20 تا 60 درصد کوارتز و 35 تا 90 درصد نیز فلدسپات قلیایی است.
عمدتا ازفلدسپات وکوارتز، با مقادیر کمی ازمیکا و آمفیبول و دیگر مواد معدنی تشکیل شده است.

• فلدسپات: ماده معدنی ای که به وفور درگرانیت وجود دارد. رنگ آن معمولا: خاکستری، سفید، صورتی و مایل به قرمز است.
• کوارتز : ماده ی معدنی شفافی که بی رنگ و یا خاکستری است.
• آمفیبول: دارای جلای شیشه ای و به رنگ تیره هستند.
• میکا: گروهی از ورق های سیلیکات آلومینیوم به همراه سدیم و پتاسیم.

سنگ گرانیت چگونه رنگ می‌گیرد؟

همانطور که بیان شد دو کانی اصلی تشکیل دهنده گرانیت کوارتز و فلدسپات است که مخصوصا فلدسپات بسته به نوع آن می تواند از سنگی به سنگ دیگر به شکل متفاوتی ظاهر شود. همانطور که بیان شد ساختار گرانیت از کانی های کوارتز، میکا، فلدسپات و آمفیول و برخی دیگر از مواد معدنی کمیاب است. رنگ کانی های تشکیل دهنده سنگ گرانیت عبارتند از:

کوارتز:

کوارتز معمولا در سنگ گرانیت به صورت شفاف و خاکستری روشن مایل به سفید ظاهر می شود. در سنگ های گرانیت صیقلی گاه احساس می کنید که می توانید زیر سطح سنگ را هم مشاهده کنید. این حس به علت شفافیت کریستال های کوارتز است که به شما امکان می دهد مابین آن‌ها را ببینید. در برخی از سنگ‌های گرانیت ممکن است کریستال های کوارتز دارای مقادیری ناخالصی باشند و به رنگ های خاکستری یا سفید مات درآیند. اما در هر صورت کوارتز مهم ترین نقش در روشنی تم سنگ گرانیت را ایفا می کند.

فلدسپات:

ترکیبی از مواد معدنی مختلف است که به دو دسته اصلی تقسیم می شود: پلاژیوکلاز فلدسپات و پتاسیم فلدسپات. این دو نوع فلدسپات کاملا با یکدیگر متفاوت هستند و از نظر ظاهری نیز می توانند تفاوت‌های چشمگیری با یکدیگر داشته باشند. حال لازم به ذکر است که ممکن است در یک سنگ گرانیت بیش از یک نوع فلدسپات وجود داشته باشد. حال پتاسیم فلدسپات در گرانیت بیش از پلایوکلاز وجود دارد، اما هر دو رایج هستند. دانستن تفاوت بین این دو دسته فلدسپات برای تشخیص سنگ گرانیت نیاز نیست اما دانستن تفاوت های آنها در شناخت بهتر سنگ می تواند کمک شایانی به شما کند. هر دو نوع فلدسپات می توانند سفید باشند اما پتاسیم فلدسپات معمولا به رنگ های صورتی روشن یا حتی تیره مایل به قرمز است.

میکا و آمفیبول:

رایج ترین کانی های جانبی که در گرانیتی وجود دارند میکاها و آمفیبول ها هستند. میکاها موسکویت یا بیوتیت هستند. موسکویت بسیار روشن و شفاف است در حالی که بیوتیت بسیار تیره است. آمفیبول ها نیز گروهی از مواد معدنی هستند که به صورت بلورهایی تیره در سراسر سنگ گرانیت پراکنده اند.
گارنت (نارسنگ): قرمز تیره

ویژگی های سنگ قبر گرانیت

گرانیت دارای ویژگی های بسیاری از جمله دوام و ماندگاری زیاد، استحکام بالا، مقاومت در برابر گرما، فشار و ضربه، جذب آب ناچیز و… است که آن را مناسب برای استفاده در سنگ مزار کرده است. حال در ادامه به توصیف جامع هریک می‌پردازیم:

تراکم

ازآنجایی که سنگ های مزار گرانیت (Granit) دارای تراکم مولکولی زیادی ازمواد معدنی سخت است؛ از سرسخت ترین سنگ های ساختمانی به شمار می رود. از این روجهت برش آن ازماشین های برش مجهز به الماس های مخصوص طی چندین مرحله استفاده می شود. به این ترتیب هزینه فرآوری این سنگ در مقایسه با سنگ های آهکی کمی بیشتر است. راجع به پرداخت سطح آن نیز گرانیت از معدود سنگ هایی است که تعداد زیادی از انواع روشهای پرداخت مانند صیقلی، تیشه ای، فلیم و… روی آن قابل اجرا است.
گرانیت به علت سختی زیاد در برابر سایش بسیار مقاوم است. اما پس از ساب توسط پالیشرهای مرغوب سطح صیقلی بسیار زیبایی از خود به نمایش می گذارد. گرانیت به اندازه کافی قوی است. بنابراین وزن قابل توجهی را می تواند تحمل کند.

وزن بالا

اگر بخواهیم برای گرانیت ویژگی منفی نام ببریم وزن بالای سنگ است. از طرفی چون سنگ توپر و بدون تخلخلی است وسطح صاف و یک دستی دارد به راحتی به ملات و سیمان نمی‌چسبد. از این رو احتمال جدا شدن سنگ و سقوط آن زیاد است. بنابراین برای سنگ نما در ساختمان های مرتفع گزینه های بهتری همچون انواع تراوتن پیشنهاد می‌شود. همۀ سنگ کاران جهت افزایش ایمنی کار خود به هنگام استفاده ازسنگ های گرانیت برای دیوار، از گیره های اسکوپ کمک می‌گیرند. به این ترتیب خطر رها شدن سنگ کمترخواهد شد. وزن مخصوص سنگ گرانیت 2800 کیلوگرم بر متر مکعب است.

استفاده دیگر

همچنین ازگرانیت های خرد شده (سنگدانه های گرانیت) در راه سازی، راه آهن، پایه ها و قسمت هایی که نیاز به پرکردن دارد استفاده می‌شود.

یکی دیگر از ویژگی های سنگ گرانیت گاز رادون موجود در آن است که امروزه با انجام برخی آزمایش‌ها متوجه شده اند که میزان آن در حدی نیست که سرطان زا بوده و برای سلامتی مضر باشد.

انواع سنگ گرانیت ایرانی

سنگ‌های گرانیت استخراج شده از معادن مختلف با توجه به ساختار تشکیل دهنده و نوع کانی‌های موجود در آن‌، دارای رنگ‌های مختلفی هستند. بعنوان مثال کوارتز معمولا شفاف و خاکستری روشن است. اما تم رنگی فلدسپات از سنگی به سنگ دیگر متفاوت است. سنگ های گرانیت ایران معمولا دارای بافتی با دانه‌های درشت و با بلورهای روشن و تیره‌اند.

رنگ بندی گرانیت ها

رنگ‌بندی گرانیت‌های ایرانی سفید، خاکستری، مشکی، قرمز و سبز است که از معادن واقع در شهرهای مختلف نطنز، زاهدان، خرمدره، یزد، بروجرد و… استخراج می‌شوند. برخی از سنگ‌های گرانیت ایرانی عبارتند از:

1. سنگ قبر گرانیت مشکی نطنز
2. سنگ گرانیت دانه اناری
3. گرانیت آبی فیروزه‌ای
4. سنگ مزار گرانیت نقره ای
5. سنگ گرانیت هلویی
6. سنگ گرانیت خرمدره
7. سنگ مزار های گرانیت سفید نطنز
8. سنگ قبر های گرانیت قرمز یزد
9. سنگ قبر گرانیت سبز جنگلی
10. سنگ های گرانیت نهبندان
11. سنگ گرانیت سفید بروجرد
12. سنگ گرانیت سفید زاهدان

معدن سنگ گرانیت

تعداد زیادی از معادن سراسر کشور در حال استخراج انواع سنگ گرانیت هستند که از جمله آن ها شامل معادن استان اصفهان شهرستان نطنز، زاهدان،بروجرد و خراسان است. مسافت بین معدن و کارخانه فرآوری کننده یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت سنگ است.

سوالات رایج:

1. آیا گرانیت ماندگاری بالایی دارد؟

گرانیت مستحکم ترین و سخت ترین سنگ مزار است. به همین خاطر به خوبی می‌تواند در برابر خط و خش، ضربه و ساییدگی مقاومت کند. علاوه بر این در برابر مواد اسیدی نیز مقاوم است. این خواص گرانیت آن را مناسب مکان های پرتردد و در معرض آسیب کرده است. بعنوان مثال در قبرستان های سنگ های قبر بسیار پا می‌خورند به همین دلیل خوب است که سنگ مقاومی برای عزیزان درگذشته در نظر بگیریم.

2. آیا سنگ قبر گرانیت آسیب می بیند؟

مانند هر سنگ دیگری سنگ گرانیت هم احتمال آسیب دیدن آن به مرور زمان وجود دارد. به عنوان مثال ضربه های شدید می‌تواند باعث ترک خوردن سنگ گرانیت شود. البته سنگ مزار مشکی گرانیت قابل ترمیم است. اما در صورت استفاده صحیح آسیبی نمی‌بیند. علاوه بر این در صورتی که سنگ گرانیت به خوبی آب بندی نشود احتمال لک شدن آن بیشتر می شود.

6. مقاومت گرانیت در برابر خراش تا چه حد است؟

گرانیت سنگ سختی است. به همین خاطر حتی تیغه چاقو هم توان خراشیدن آن را ندارد. تنها در صورت خراش دادن آن با ابزارهای مخصوص که مخصوص سنگ است خراش داده می‌شود. نکاتی برای برش سنگ قبر گرانیت با فرز سنگ

6. مقاومت گرانیت در برابر حرارت به چه میزان است؟

مقاومت گرانیت در برابر حرارت بین دمای 150 الی 200 درجه سلسیوس است. اما در برابر تغییرات دما مقاوم است و احتمال ترک خوردن آن بسیار کم است.